مبانی امنیت در سیستم عامل ویندوز

یک سیستم عامل مثل یک مرکز فرماندهی به شما اجازه افزایش یا کاهش امنیت و سطوح دسترسی کامپیوترتان را می دهد. سیستم عامل ویندوز به داشتن نقاط آسیب پذیر فراوان مشهور است، اما اگر نخواهید سیستم عامل دیگری (مانند لینوکس) نصب کنید، باید یک آگاهی اولیه در مورد روش های بالا بردن امنیت کامپیوتر داشته باشید. تنظیمات امنیتی ویندوز تا زمانی که بر روی حالت پیش فرض هستند هیچ امنیتی ندارند و جهت تاثیرگذاری در امنیت باید شخصا آنها را فعال کنید.

امنیت سیستم عامل نقش تعیین کننده ای در امنیت کامپیوتر دارد و با توجه به گسترش جهانی سیستم عامل ویندوز در این درس به امنیت ویندوز می پردازیم. اهمیت این مطلب زمانی آشکار می شود که بدانیم ویندوز، علی رغم گسترش بیشتر نسبت به رقیبان خود (لینوکس و مک) امنیت کمتری دارد.

عوامل مختلفی بر روی امنیت سیستم عامل تاثیرگذار بوده و در نهایت در امنیت و حفاظت فایل ها و اطلاعات شخصی ما دخیل هستند. در این درس توضیحاتی در خصوص اصولی که برای امنیت ویندوز ضروری هستند پرداخته شده که دانستن آنها برای حفاظت کامپیوتر ضروری است.

به روز رسانی (Update)

دیوار آتش و لزوم استفاده از آن

احتمالا تا به حال کلمه فایروال (Firewall) یا دیواره آتش را زیاد شنیده باشید. اما بسیاری از ما هنوز درک درستی از چیستی و فایده آن نداریم. به همین دلیل بهتر است قبل از هر چیزی به معرفی فایروال بپردازیم. در یک تعریف پایه و نسبتا کامل می توان گفت: فایروال یک برنامه نرم افزاری و یا قطعه سخت افزاری قابل نصب بر روی کامپیوتر است که می تواند  از حمله به سیستم، هنگام استفاده از اینترنت، جلوگیری کند. فایروال (دیوار آتشین) اولین برنامه ای است که اطلاعات ورودی را می بیند. همچنین این برنامه آخرین بدرقه کننده اطلاعات (دیتاها) هنگام خروج از کامپیوتر است. همانند یک گارد امنیتی، جلوی ورودی ساختمان می ایستد و تصمیم می گیرد چه افرادی وارد شوند و چه کسانی حق خروج دارند. فایروال تمامی اطلاعات ورودی و خروجی را دریافت، بازرسی و بر حسب مورد از عبور آنها جلوگیری می کند.

حمله به کامپیوتر شما از روش های مختلفی انجام می شود. برای مثال این حمله می تواند یک فایل مثلا صوتی یا تصویری باشد که هنگام اجرا باعث بسته شدن و کرش نرم افزار پخش صدا و تصویر کامپیوتر می شود. اما در حقیقت با چنین شکلِ اجرا شدن، یک در پشتی (Back Door) بر روی سیستم ایجاد می شود که در واقع یک راه دسترسی به کامپیوترتان خواهد بود.

برخی اوقات هم ممکن است حمله به صورت درخواست های پیاپی برای انجام یک کار خاص از طرف یک کامپیوتر آلوده باشد که می تواند باعث قفل و کرش کردن سیستم عامل تان شود. به این شیوه، حمله ی DoS می گویند. برای جلوگیری از این حملات لازم است که ایرادهای امنیتی سیستم عامل و برنامه های کاربردی تان توسط برنامه نویسان آنها کنترل و بسته شوند. اما گاهی پیش می آید که قبل از توسعه دهنده و نویسنده برنامه، یک هکر به چنین باگ ها و سوراخ های امنیتی ناشناخته ای بر می خورد و از آنها حداکثر سوء استفاده را می کند.

نرم افزارهای ضد جاسوس افزار و تبلیغ افزار 

در درس آشنایی با تهدیدهای امنیتی با مهم ترین خطرات دنیای کامپیوتر و اینترنت آشنا شدید. حالا نوبت به مقابله با آنهاست، اینجا به طور خاص به نرم افزارهای Anti Spyware می پردازیم. وقتی در مورد نرم افزار آنتی ویروس صحبت می کنیم اغلب منظور نرم افزاری است که ویروس ها و کرم ها را شناسایی و حذف می کند. اغلب کاربران بین تروجان، کرم و ویروس تفاوتی قائل نیستند و همه را به نام ویروس می شناسند. بیشتر نرم افزارهای آنتی ویروس این بد افزارها را شناسایی می کنند، اما وقتی نوبت به جاسوس افزارها و تبلیغ افزارها می رسد ماجرا متفاوت می شود.

همانطور که در درس های قبلی با جاسوس افزارها آشنا شدید، این نرم افزارها کار سرقت اطلاعات شما را انجام می دهند. اغلب اوقات شما از وجود آن ها بر روی کامپیوترتان اطلاع ندارید اما یکی از علامت های وجود چنین بد افزارهایی کُند شدن کامپیوتر است. بنابراین همیشه نسبت به کاهش سرعت کامپیوترتان حساس باشید. شاید یک نرم افزار مشغول جاسوسی کارهای شما یا سرقت اطلاعات تان است.

در حال حاضر آنتی ویروس هایی در بازار موجود هستند که کار تشخیص و حذف جاسوس افزارها و تبلیغ افزارها را هم انجام می دهند، اما همه ی آنها اینگونه عمل نمی کنند. بنابراین در میان کارشناسان امنیتی این نظریه وجود دارد که برای داشتن امنیت بهتر علاوه بر یک آنتی ویروس مناسب شما به یک نرم افزار ضد جاسوس افزار قدرتمند هم نیاز دارید تا پوشش وسیع تری داشته باشید.

آنتی ویروس ها و انتخاب آنها

تقریبا همه کاربران می دانند که روی سیستم عامل ویندوز نیاز به نصب آنتی ویروس داریم. اما چه آنتی ویروسی؟

نرم افزارهای ضد ویروس زیادی وجود دارند که می توانند کامپیوتر را در برابر ویروس ها حفظ کنند؛ لازم است در انتخاب آنتی ویروس و استفاده از آن، دقت کنیم. چرا که باید آگاه باشیم آنتی ویروسی مناسب است که بتواند علاوه بر حفاظت کامپیوتر در برابر ویروس ها، مصرف حافظه ی کمتر و قابلیت های بیشتری را نیز در اختیار ما قرار بدهد. با توجه به این توصیفات، در ادامه ی این درس به نکاتی در خصوص شناسایی نرم افزارهای ضد ویروس مناسب و قابلیت های مهمی که در اکثر آنها وجود دارد، می پردازیم.

ویروس ها اغلب باعث اختلال در عملکرد کامپیوتر می شوند و برخی نیز با هدف قرار دادن نرم افزارها یا سخت افزارهای خاصی خساراتی را نیز به بار می آورند. البته ویروس تنها یکی از نمونه های بد افزارها است. مالورها (Malwares) انواع مختلفی دارند. ویروس، کرم، تروجان، Backdoor ،Keylogger ،Spyware ،RootKit ،Adware ،ScareWare و... تعدادی از شایع ترین بد افزارهای شناخته شده هستند. در درس آشنایی با بدافزارها با انواع آنها به طور کامل تر آشنا شده اید.

خصوصیات یک نرم افزار آنتی ویروس مناسب

شناسایی هوشمندانه ویروس ها
یکی از قابلیت های اساسی یک آنتی ویروس مناسب، شناسایی ویروس ها است. بسیاری از آنتی ویروس ها، کتابخانه ای از اطلاعاتی را در مورد ویروس های مختلف در خود دارند که برای شناسایی و نابودسازی ویروس های فعلی و حتی برخی ویروس های جدید، به نرم افزار آنتی ویروس کمک می کند. یک آنتی ویروس مناسب، مجهز به موتور هوشمند شناسایی و پاک سازی ویروس های جدید است.

آشنایی با مهمترین تهدیدهای امنیتی

پیش از هر کاری لازم است اطمینان یابید کامپیوترتان در برابر هکرها (Hackers) آسیب پذیر نیست و یا توسط نرم افزارهای مخرب (مانند ویروس ها یا برنامه های جاسوسی) که به مالور (Malware) مشهورند، تصرف نشده است. در غیر این صورت، درباره میزان تاثیر اقدامات پیشگیرانه نمی توان هیچ گونه تضمینی داد. خلاصه اینکه، وقتی آقای دزد در زیرزمین خانه مخفی شده، قفل کردن در خانه چندان فایده ای ندارد. بسیاری از کاربران تصور می کنند که همه خطرات در ویروس ها خلاصه شده است، اما ویروس ها فقط بخشی از دنیای بدافزارها را تشکیل می دهند. در این درس به معرفی مالورها می پردازیم، چرا که تا وقتی خطرات را نشناسید، نمی توانید به مقابله با آنها بروید.

مالور یا بدافزار

واژه مالور کوتاه شده ی نرم افزار مخرب (Malicious Software) است. این واژه اصطلاحی عمومی برای توصیف تمام ویروس ها، کرم ها، اسپای‌ورها (Spyware)، ادورها (Adware)، تروجان ها و ... و تقریبا هر چیزی که به طور خاص برای صدمه به کامپیوتر و یا سرقت اطلاعات طراحی شده، می باشد. در این درس با هر کدام از آنها و توانایی هایشان به صورت مختصر آشنا می شوید.

آسیب های مالورها

اکثر مالورها از کامپیوترها به عنوان محلی برای عبور استفاده می کنند. آنها معمولا بدون اینکه آسیبی برسانند از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر منتقل می شوند. اما یک مالور خطرناک می تواند به اطلاعات کامپیوتر شما آسیب برساند. این موضوع شامل اطلاعات کول دیسک و هاردهای اکسترنال نیز می شود. همچنین مالورها می توانند کنترل کامپیوتر شما را در دست گرفته و از آن برای حمله به دیگر افراد استفاده کنند. خوشبختانه ابزارهای آنتی مالور (Anti Malware) زیادی برای حفاظت از شما و افراد مرتبط با شما وجود دارد. در زیر به انواع مالورها می پردازیم.